DMX là gì? Hướng dẫn sử dụng bàn điều khiển DMX 512

DMX là thuật ngữ không còn xa lạ với người điều khiển ánh sáng sân khấu. Tuy nhiên DMX là gì còn chưa phổ biến với nhiều người. Hãy cùng Danamthanhhoitruong.com tìm hiểu chi tiết về thuật ngữ này cũng như cách sử dụng bàn dmx 512 nhé!

DMX là gì?

DMX là gì? Là viết tắt của Digital Multiplex Signal nghĩa tiếng việt là tín hiệu kỹ thuật số đa kênh. Đây là kỹ thuật truyền tín hiệu cho các thiết bị kỹ thuật số có thể được truyền qua dây cáp. DMX được nâng cấp, phát triển để có thể thay thế cho hệ thống điều khiển ánh sáng cũ với nhiều tiện ích thông minh. Giúp cho  design stage lighting điều khiển hệ thống ánh sáng đơn giản hơn, chuyên nghiệp hơn. 

Bàn điều khiển DMX có thể điều khiển được các thiết bị đèn sân khấu, đèn kỹ xảo có cổng DMX hoặc cáp XLR. Cụ thể là cổng DMX in là cổng nhận tín hiệu đầu vào được kết nối từ bàn điều khiển DMX tới các thiết bị đèn. Cổng DMX out là cổng ra để kết nối các thiết bị đèn chiếu sáng với nhau. Các thiết bị đèn đều được setup địa chỉ DMX riêng để chúng có thể hoạt động độc lập. Nếu bạn muốn toàn bộ đèn cùng sáng thì chỉ cần cài đặt cùng địa chỉ là được.

Compressor là gì? Cách sử dụng Compressor đúng cách từ A – Z

Audiophile là gì?

DMX 512 là gì?

Là giao thức chung dùng để điều khiển thiết bị đèn sân khấu hoặc các loại đèn kỹ xảo trên toàn thế giới tạo nên nghệ thuật chiếu sáng chuyên nghiệp, có tính thẩm mỹ cao. DMX 512 có khả năng điều khiến đến 512 kênh khác nhau. Nó được xem là nền tảng của các ứng dụng hệ thống chiếu sáng kỹ thuật số thường được sử dụng trong chiếu sáng sân khấu và chiếu sáng LED Façade.

Cấu tạo của bộ điều khiển DMX 512

Khi đã hiểu được DMX là gì, DMX 512 là gì thì chúng ta tiếp tục tìm hiểu cấu tạo của nó nhé. Theo quy chuẩn quốc tế, các thiết bị đèn được kết nối với bộ điều khiển, mỗi cổng của DMX 512 có thể điều khiển được 512 đường tương đương 170 pixel RGB và 128 pixel RGBW. Còn theo quy chuẩn của Trung Quốc thì nó có thể điều khiển được 1024 địa chỉ trên 1 cổng.Thông thường thì bộ điều khiển sẽ có 8 cổng, để biết 1 bộ điều khiển có thể điều khiển được bao nhiêu pixel thì ta có thể xem thông số của bộ điều khiển và nhân lên theo số cổng. Chính vì thế cùng 1 cái tên bộ điều khiển DMX 512 nhưng cũng có nhiều loại tùy vào các nhà sản xuất.

Nếu như số đèn sử dụng trên sân khấu nhiều hơn số lượng mà 1 bộ DMX LED 512 điều khiển được thì bạn nên dùng thêm 1 bộ điều khiển nữa để toàn bộ các pixel đều được cài đặt địa chỉ. Và tất cả các bộ điều khiển sẽ được kết nối về 1 bộ điều khiển trung tâm có thể được xử lý bằng máy tính hoặc dùng hiệu ứng được lưu từ thẻ nhớ SD đã cài đặt sẵn. Với các sân khấu sự kiện lớn thì bộ điều khiển LED DMX 512 là khá nhiều.

Phân loại hệ thống điều khiển DMX512

Để có thể điều chỉnh được các hiệu ứng của hệ thống đèn chúng ta cần thông qua bộ điều khiển DMX. Sau đây là một số loại hệ thống điều khiển DMX512:

• Ngoại tuyến: Là bộ điều khiển sử dụng thẻ SD được tích hợp sẵn các hiệu ứng để chạy gắn vào và chạy. Với hệ thống này bạn sẽ dùng sẵn các hiệu ứng đã được cài đặt từ trước và không thế thay đổi từ xa hoặc từ các trình điều khiển khác.
• Trực tuyến: Đây là bộ điều khiển sử dụng máy tính được cài đặt phần mềm để có thể diều khiển trực tiếp hiệu ứng ánh sáng sân khấu chuyên nghiệp. Vì thế bạn cần dùng bộ xử lý của máy tính lên hiệu ứng và DMX 512 sẽ chạy dữ liệu trực tiếp từ đây.
• Trực tuyến và ngoại tuyến: Là hệ thống vừa dùng thẻ SD vừa dùng máy tính hoặc điện thoại để điều khiển. Bạn có thể tùy chọn kiểu kiểu hiệu ứng từ thẻ SD hoặc từ các hiệu ứng đã được lập trình sẵn trên máy tính. Chính vì thế hiện nay người ta thường dùng cách điều khiển tiện lợi này.

Sơ đồ kết nối bộ điều khiển DMX 512 với các đèn LED

Mỗi cổng có thể điều khiển tối đa 80m. Nếu quá 80m thì phải sử dụng thêm bộ khuếch đại tín hiệu mỗi bộ khuếch đại tín hiệu sẽ điều khiển được cho 80m tiếp theo và giữa 2 pixel không được vượt quá khoảng cách 10m. Vì vậy để có thể điều khiển được hệ thống đèn thì cần đảm bảo 2 điều kiện đó là: số lượng pixel cho mỗi cổng và khoảng cách điều khiển phải đạt yêu cầu.

Tốc độ phát tín hiệu của bộ điều khiển DMX 512

DMX 512 phát tín hiệu với tốc độ Baud = 250KBps với chuỗi dữ liệu 512 byte, dữ liệu đầu tiên = 0x0 (byte 0 = 0x0) và 512 bytes còn lại là chuỗi dữ liệu điều khiển. Những phần tử điều khiển sẽ lấy dữ liệu điều khiển trong chuỗi dữ liệu 512byte theo đúng địa chỉ mà thiết bị đèn được thiết lập.

tùy vào chức năng của đèn mà bộ điều khiển sẽ lấy số  byte dữ liệu theo nhu cầu. Địa chỉ mà phần tử lấy trong chuỗi dữ liệu 512 byte là phần người dùng thiết lập cho phần tử bắt đầu. DMX 512 cho phép các phẩn từ có thể truy xuất dữ liệu tại cùng 1 địa chỉ. Vì thế bạn có thể truy xuất 3 địa chỉ chuyển đổi tín hiệu đèn thì có thể điều khiển được 170 đèn khác nhau. Nếu đèn được thiết lập địa chỉ giống nhau thì điều khiển rất nhiều phần tử.

Hướng dẫn sử dụng bàn điều khiển DMX 512 đơn giản, hiệu quả

Bước 1: Cài đặt địa chỉ cho đèn

Địa chỉ của đèn được cài đặt cố định, không được thay đổi và cách nhau 1 khoảng 16 địa chỉ. Ví dụ như đèn thứ nhất nằm ở địa chỉ số 1 thì đèn số 2 cách số 1 16 địa chỉ là 17, đèn thứ 3 là 33… cho đến đèn thứ 12 là 177.

Bước 2: Lập chương trình cho đèn

Reset chương trình

Nếu như bạn làm chương trình đầu tiên thì nên xóa hết các chương trình có sẵn trong thiết bị. Bạn hãy tắt nút switch on/off, nhấn và giữ 2 nút Program và Bank down cùng lúc, bật switch on/off. Khi nào thấy đèn sáng và nháy vài lần có nghĩa là bộ nhớ flash đã được xóa sạch.

Lập chương trình mới

Để lập chương trình mới thì bạn hãy nhấn và giữ nút Program trong vòng 3 giây cho đến khi đèn báo nhỏ bên cạnh chữ program trên màn hình LCD bật sáng. Nhấn Bank up hoặc Bank down để chọn bank mà bạn muốn lập chương trình. Với DMX 512 thì bạn có thể lập được 30 bank với mỗi bank là 1 chương trình độc lập.

Lập scene

Mỗi bank có thể chứa tối đa 8 scene, từ 1 đến 8. Vì thế bạn lựa chọn tất cả hay từng thiết bị đèn ở 12 nút bấm ở ô SCANNERS, mỗi nút tương ứng với thiết bị đèn mà bạn đã set địa chỉ trước đó. Khi đèn LED bên cạnh mỗi nút bật sáng là đèn đó đã kích hoạt, sẵn sàng để điều khiển. Nên đưa các thiết bị đèn vào các vị trí và các effect kèm theo để tạo thành 1 scene cố định. Sử dụng 8 fader, thay đổi 1 trong 2 page bằng cách bấm nút page select để điều chỉnh 16 địa chỉ của đèn. Không nhất thiết cần lập đủ 8 scene trong 1 bank. Nếu muốn bạn có thể lập ít hơn. Nếu như bank chỉ có 1 scene thì bank này là bank tĩnh (static), không thay đổi được, giá trị cũng tương tự như 1 scene đã lập.

Khi đã hoàn tất bạn thoát khỏi chương trình bằng cách nhấn và giữ nút program 3 giây, đèn Program sẽ tắt, hiện ra đèn báo Blackout, bạn đã làm xong 1 bank, sẵn sàng để hoạt động. Theo cách trên bạn có thể lập nhiều bank khác nhau tùy thích. Lưu ý là mỗi bank mới thì nên lập trình cho đèn có vị trí và effect khác nhau theo công dụng của đèn.

Bước 3: Điều khiển đèn

Giao diện bàn điều khiển đèn sân khấu khá là đơn giản. Bạn chỉ cần lựa bank, tắt Blackout rồi nhấn Auto/Del là nó sẽ tự động xuất ra tín hiệu DMX điều khiển đèn với chương trình chứa trong bank đã lựa chọn. Nếu như mở từng scene thì không bấm AUTO/DEL, mà bấm trực tiếp vào 1 – 8 scene đã lập.

Ví có đến 30 bank nên khi thay đổi bằng cách bấm BANK UP hay BANK DOWN thì sẽ hơi chậm. Vì vậy nên gán các bank nào thường sử dụng nhất vào 6 nút bấm chase góc trên bên phải thiết bị. Cách thực hiện chi tiết là:

• Bấm nút lựa chase nào bạn muốn copy từ bank.
• Bấm BANK UP hay BANK DOWN để lựa bank muốn copy.
• Bấm nút MUSIC/BANKCOPY.
• Cuối cùng là bấm nút MIDI/REC để đưa vào bộ nhớ.

Khi điều khiển chương trình nào đó, bạn chỉ cần 1 thao tác bấm chase bạn muốn là controller sẽ tự động thay đổi bank đã copy. Khi chạy chương trình thì bạn có thể chơi feeling bằng đổi 1 hay toàn bộ những effect của đèn rất dễ dàng. Bạn chỉ cần lựa chọn thiết bị đèn muốn đổi và tùy nghi điều chỉnh, sẽ tác động ngay.  Để thoát chế độ này thì bạn chỉ cần tắt các nút lựa đèn, mọi hoạt động sẽ trở về bình thường.

Trên đây là một số chia sẻ của website lắp đặt âm thanh hội trường về DMX là gì cũng như hướng dẫn cài đặt DMX, sử dụng DMX 512. Mong rằng với các thông tin sẽ giúp bạn có thêm kinh nghiệm trong lĩnh vực ánh sáng. Nếu cò bất kỳ thắc mắc nào bạn có thể liên hệ với chúng tôi qua Hotline / Website/ Zalo để được hỗ trợ nhanh nhất.